PEKİN – Tayvan cumhurbaşkanı Orta Amerika yolunda ABD’de mola vermeye başladığında, Çin yakından izlediğini ve “egemenliğimizi ve toprak bütünlüğümüzü kararlılıkla koruyacağını” söyledi.
Çin, Tayvan’ın kendi toprağı olduğunu, gerekirse zorla kontrol altına alınacağını iddia etmekte ve 23 milyonluk kendi kendini yöneten ada demokrasisini ABD ile giderek gerginleşen ilişkilerinde en hassas konu olarak göstermektedir.
Perşembe günü, Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, Çin’in Tsai Ing-wen ile ABD’li yetkililer arasında herhangi bir görüşmeye şiddetle itiraz ettiğini yineledi.
Mao, günlük bir brifingde gazetecilere verdiği demeçte, “Çin, ABD ile Tayvan arasında her türlü resmi etkileşime kesinlikle karşı çıkıyor.” Çin, durumu yakından takip etmeye ve egemenliğimizi ve toprak bütünlüğümüzü kararlılıkla korumaya devam edecek.”
Çin, özellikle Tsai ile California’dan bir Cumhuriyetçi olan ABD Meclis Başkanı Kevin McCarthy arasındaki bir toplantının güçlü ama belirsiz bir yanıt getireceği konusunda uyardı.
Ne Tsai ne de McCarthy resmi olarak bir görüşmeyi onaylamadı. Tsai’nin 5 Nisan’da Los Angeles’tan geçmesi planlanıyor.
FOTOĞRAFLAR: Çin, Tayvanlı Tsai ABD’de mola verdiği için uyarıları yeniliyor
Ağustos ayında Pekin, dönemin Meclis Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretine füzeler fırlatarak, Tayvan Boğazı’nın orta hattı boyunca savaş gemileri konuşlandırarak ve adanın abluka altına alındığını simüle ederek yanıt verdi. Çin ayrıca iklim ve diğer önemli konularda ABD ile diyaloğu geçici olarak askıya aldı ve Pentagon ile ordular arası iletişimi kısıtladı.
Tsai’nin ziyareti, Çin’in askeri tehditlerine ve onu diplomatik olarak tecrit etme girişimlerine rağmen Tayvan’ın hala müttefikleri olduğunu göstermeyi amaçlıyor. Son zamanlarda Orta Amerika eyaleti Honduras, ilişkilerini Tayvan’dan Çin’e kaydırdı ve Tayvan’ı yalnızca 13 resmi diplomatik müttefikle bıraktı. Tsai, Pekin’i başka bir Tayvanlı müttefiki kaçırmak için “dolar diplomasisi” kullanmakla suçladı.
Tsai’nin Tayvan’daki Amerikan Enstitüsü başkanı Laura Rosenberger ile görüşmesi bekleniyor. AIT, Tayvan ile resmi olmayan ilişkiler yürüten, ABD hükümeti tarafından yönetilen kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.
ABD, Tayvan ile ilişkileri gayri resmi olarak nitelendirirken, adanın ana askeri donanım ve işbirliği kaynağıdır. ABD yasaları, Washington’ın adaya yönelik tüm tehditleri “ciddi endişe” konuları olarak ele almasını gerektiriyor, ancak ABD’nin asker gönderip göndermeyeceğini açıkça söylemiyor.
Tsai, Çarşamba günü New York’a geldi ve Perşembe günü şehirde geçirmesi planlandı, ancak geziyle ilgili çok az ayrıntı kamuoyuna açıklandı.
ABD, Tsai’nin ziyaretinde olduğu gibi, geçiş durakları için Washington’da üst düzey ABD liderlerinin yer aldığı herhangi bir resmi toplantıdan genellikle vazgeçer.
Gerginliklerdeki son artış, ABD’nin bir Çin casus balonu olarak adlandırdığı şeyin ABD kıtası boyunca geçişinden aylar sonra geliyor ve bu da Çin’in niyetleri hakkındaki soruları artırıyor. Çin, rotasından çıkan bir araştırma balonu olduğunu söylüyor, ancak Biden yönetimi balonun düşürülmesini emretti ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in Çin’e planladığı ziyareti iptal etti.
Tayvan ve ticaret, teknoloji ve insan hakları konusundaki sürtüşmelerin yanı sıra Çin’in Rusya ile yakın ilişkileri ve Moskova’nın Ukrayna’yı işgalini eleştirmeyi reddetmesi de Washington ile Pekin arasındaki gerilimi artırdı.
Çin lideri Xi Jinping, geçen hafta Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ziyaret ederek, Rusya’nın bir yıllık işgalinden sadece haftalar önce açıklanan iki otoriter devlet arasındaki “sınırsız” ilişkinin sıcaklığını vurguladı.
Çin, petrol zengini ülkenin kaynaklarını satın alarak Rusya’ya ekonomik bir cankurtaran halatı sağladı. ABD’li yetkililer, Pekin’in Moskova’ya askeri teçhizat satmayı düşündüğüne dair işaretler gördüklerini söyleseler de, bunun henüz gerçekleştiğine dair bir kanıt yok.
Xi’nin ziyaretinden günler sonra Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskyy, Associated Press’e Xi ile Kiev’de görüşmeyi umduğunu söyledi. Rusya’nın ele geçirdiği Ukrayna topraklarından çekilmesine dair hiçbir şey söylemeyen bir barış önerisi ortaya koyan Çin, böyle bir ziyaretin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği konusunda henüz bir yanıt vermedi.
Yine Perşembe günü, Çin Savunma Bakanlığı sözcüsü Tan Kefei, Xi ve Putin’in Moskova’daki toplantıları sırasında “ilişkilerin geleceği için bir plan” ortaya koyarak “bir dizi önemli yeni fikir birliğine” vardıklarını söyledi.
Tan, aylık bir brifingde, “İki ordu arasındaki stratejik iletişim ve pratik işbirliği, daha yüksek bir düzeye doğru ilerlemeyi asla bırakmadı” dedi.
Tan, Çin’in Rusya ile ilişkilerinin resmi bir ittifak teşkil etmediği ve herhangi bir üçüncü tarafı hedef almadığı yönündeki duruşunu yinelerken, ikisi de dış politikalarını ABD ve diğer demokrasilerin küresel meselelere hakimiyetine meydan okuyarak giderek daha fazla uyumlu hale getirdi.
Ayrıca, iki ülke “küresel güvenlik inisiyatiflerini uygulamak (ve) uluslararası adalet ve adaleti ortaklaşa korumak” için birlikte çalışırken, düzenli ortak hava ve deniz devriyeleri, tatbikatlar ve eğitim sözü verdi.
Çin, halihazırda dünyanın en büyük sürekli ordusu olan 2 milyon kişilik silahlı kuvvetlerinin yanı sıra en son nesil savaş uçaklarını, uçak gemilerini ve son derece yetenekli savaş gemilerini istikrarlı bir şekilde inşa ediyor.
ABD askeri yetkilileri ayrıca Çin’in nükleer silah stokunu hızla genişlettiğini ve Xi ile diğer Çinli yetkililerin yakın zamanda yaptığı sert konuşmanın Tayvan’a veya diğer ABD çıkarlarına yönelik olası bir saldırı konusundaki endişeleri artırdığını söylüyor.
Kaynak : https://www.washingtontimes.com/news/2023/mar/30/china-renews-warnings-as-taiwans-tsai-ing-wen-stop/?utm_source=RSS_Feed&utm_medium=RSS