Çin, kuzeybatı Sincan bölgesinde Uygurları ve diğer ağırlıklı olarak Müslüman etnik azınlıkları hedef alan insan hakları ihlalleri iddiasıyla ilgili Birleşmiş Milletler raporuna öfkeyle yanıt verdi.
Rapor yıllardır üzerinde çalışıyor ve Çin’in bir milyondan fazla etnik azınlık üyesinin mesleki eğitim için olduğunu söylediği merkezlere zorla gönderildiği iddialarını nasıl doğrulayabileceğinin bilincinde olarak, Çin’in erteleme veya engelleme çabalarına rağmen yayınlandı.
Gözaltına alınanlar, akrabaları ve izleme grupları, onları, mahkûmların İslam’ı ve geleneksel kültürlerini kınamaya zorlanırken, iktidardaki Komünist Partiye bağlılık yemini ettiği hapishane benzeri yeniden eğitim merkezleri olarak tanımlıyor.
Kamplar, Xinjiang’da kadınların istemsiz olarak kısırlaştırılması, zorla çalıştırma, camilerin ve diğer dini mekanların yıkılması, Müslüman çocukların ailelerinden ayrılması ve yurtdışında yaşayan azınlık üyelerinin taciz edilmesini içeren yaygın bir baskı kampanyasının parçası oldu.
XINJIANG NEREDE VE ÇİN İÇİN NEDEN ÖNEMLİ?
Sincan, Rusya, Pakistan ve birkaç Orta Asya ülkesini sınırlayan, uzak kuzeybatı Çin’de geniş ama seyrek nüfuslu bir dağ, orman ve çöl bölgesidir. Antik İpek Yolu, onun bazı bölümlerinden geçiyordu ve çeşitli milletler ve Çin imparatorlukları, Çin iç savaşındaki 1949 zaferinin ardından Komünist Parti’nin tam kontrolü ele geçirmesiyle, şehirlerini ve vahalarını yüzyıllar boyunca kontrol etti.
Devamını oku:
BM raporu, Çin’in Sincan bölgesindeki olası insanlığa karşı suçların ana hatlarını çiziyor
Devamını oku
-
BM raporu, Çin’in Sincan bölgesindeki olası insanlığa karşı suçların ana hatlarını çiziyor
Bölge, petrol, gaz ve nadir toprak mineralleri de dahil olmak üzere çok sayıda doğal kaynak içerir, ancak belki de en önemli değeri, Çin’in etkisini batıya doğru genişleten stratejik bir tampon olmasıdır. Çin ve Rusya son yıllarda dış politikalarını büyük ölçüde uyumlu hale getirirken, Sincan Soğuk Savaş rekabetinin ön saflarında yer aldı ve Moskova’nın arka bahçesinde Çin etkisinin bir iddiası olarak önemini koruyor.
ÇİN’İN AZINLIKLAR ÜZERİNDEKİ ÇATIŞMALARINI NE İSTEDİ?
Sincan Uygurları, yakından ilişkili Kazaklar ve Kırgızlarla birlikte, kültürel, dini ve dilsel olarak Çin’in baskın Han etnik grubundan farklı olan ağırlıklı olarak Türk Müslümanlardır. Komünist yönetim altındaki baskı, özellikle şiddetli ve yabancı düşmanı 1966-1976 Kültür Devrimi sırasında, Xinjiang’da hükümete karşı derin bir düşmanlık uyandırdı, Han’ın bölgeye göçü ve siyasi ve ekonomik hayata hakim olmaları ile daha da şiddetlendi.

Uygurlar, Komünist Parti’nin iktidarı ele geçirmesinden önce Sincan’da kısa ömürlü iki bağımsız hükümet kurdular ve kendi kendini yönetme arzusu sürdü ve sert Çin yönetimine karşı kızgınlıkla beslendi. 1990’larda bir protesto hareketi başladı ve 2009 yılında bölgesel başkent Urumçi’de yaklaşık 200 kişinin ölümüne neden olan bir isyanda kaynayan öfke patlayana kadar nispeten düşük bir seviyede kaldı. Çin lideri Xi Jinping’in 2014’ten başlayarak büyük bir baskı emri vermesine neden olan Sincan’da ve Pekin’de daha fazla şiddet yaşandı.
BM İDDİALARININ DAYANAKLARI NELERDİR?
Xi’nin desteğiyle, 2016’da göreve başlayan Xinjiang’ın katı lideri Chen Quanguo, Uygurları ve diğerlerini yasal süreç olmaksızın geniş bir güçlendirilmiş kamp ağına göndermeye başladı. Yetkililerin yeniden eğitim veya radikallikten arındırma dediği şey için bir kişinin gönderilmesi gerekip gerekmediğini belirlemek için hangi kriterlerin kullanıldığı belirsizliğini koruyor, ancak dini eğilimler gösterenler, iyi eğitimliler ve yabancı bağlantıları olan herkes özellikle hassastı.

Kamplardaki koşulların aşırı kalabalık ve hijyenik olmadığı, içeridekilerin dinlerini ve kültürlerini terk etmeye ve Xi’yi ve Komünist Partiyi övmeye zorlandığı belirtildi. Uymayı reddedenlere ağır cezalar verildi ve cezaların süresi belirsizdi. Çin kampları kapattığını söylese de, tutulanların çoğu o zamandan beri ezici bir şekilde opak kalan bir sistem içinde uzun hapis cezaları aldı. ABD ve diğerleri, Çin’in Sincan azınlıklarına yönelik politikalarını “soykırım” olarak nitelendirdi.
ÇİN’İN TEPKİSİ NE OLDU?
Çin, Uygurları ve diğerlerini dinleri ve kültürleri nedeniyle hedef almayı her zaman reddetti, suçlamaları Batı’nın yalanlarının bir ürünü olarak kınadı ve uyguladığı baskının ayrılıkçılığı, terörizmi ve dini aşırıcılığı bastırmayı amaçladığını söyledi. Kampa katılımın gönüllü olduğunu ve hiçbir insan hakkının ihlal edilmediğini, ancak Çin’in iç belgelerinin bu tür iddialarla sıklıkla çeliştiğini söyledi.
Pekin ayrıca gazetecilerin, diplomatların ve son olarak BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet’in özenle hazırlanmış ziyaretlerini iddialarını doğrular olarak gösterdi. Bazı gözlemciler, eleştiri dalgasının Pekin’i Müslüman ülkeler ve gelişmekte olan dünyadaki itibarını kurtarmak için gözaltıları planlanandan daha erken bitirmeye sevk etmiş olabileceğini söylüyor.

BM raporuna eşlik eden bir notta, Çin’in Cenevre’deki diplomatik misyonu, Sincan’daki insan hakları başarılarını ve terörizm ve aşırıcılığın nüfusa verdiği zararı görmezden geldiğini söylediği bulgulara şiddetle karşı çıktığını kaydetti.
Notta kısmen, “Çin karşıtı güçler tarafından uydurulan dezenformasyon ve yalanlara dayanarak ve suçluluk karinesinden yola çıkarak, sözde ‘değerlendirme’ Çin yasalarını çarpıtıyor, Çin’i sebepsiz yere karalıyor ve karalıyor ve Çin’in iç işlerine müdahale ediyor” dedi. .
ÇİN İÇİN SONUÇ NE OLACAK?
Çin’in otoriter liderleri, Sincan’daki politikalarına yönelik eleştirilere görünüşte meydan okudular, ancak olaya karışan yetkililere yönelik uluslararası yaptırımları ve bölgeden pamuk ve diğer malları yasaklayanları engellemede başarısız oldular. Raporun yayınlanması, Çin’in BM içindeki artan etkisine ve insan hakları camiasındaki eleştirmenlere yönelik baskı kampanyasına rağmen geldi.
Çin, meydan okumasını sürdürdü ve politikalarının etkili olduğuna ve uluslararası itibarına yönelik herhangi bir maliyete rağmen devam etmesi gerektiğine inanıyor gibi görünüyor. Perşembe günü, Dışişleri Bakanlığı BM raporunu “ABD ve bazı Batı güçleri tarafından düzenlenip üretildiğini ve tamamen yasadışı ve geçersiz” olduğunu söyleyerek alay etti.
Bakanlık sözcüsü Wang Wenbin, “Bu, ABD ve diğer Batılı ülkelerin Çin’i kontrol altına almak için Xinjiang’ı stratejik olarak kullanmaları için siyasi bir araç olarak hizmet eden yanlış bilgilerden oluşan bir yama işi” dedi.
© 2022 Kanada Basını
Kaynak : https://globalnews.ca/news/9099552/china-un-xinjiang-explainer/