PACARAIMA, Brezilya – Miguel Gonzalez, ortağı Maryelis Rodriguez ve dört küçük çocuğu, umutsuzca ayrılmak istedikleri doğu Venezuela topluluğundan güneye doğru 18 saatlik bir yolculuktan sonra bir yolcu otobüsünden güneş doğarken indi.
Uykudan dolayı hala bulanık olan ebeveynler, iki spor çantası aldı ve istasyona girmeden önce ihtiyaçları değerlendirdi: 1 yaşındaki çocuk için alt değiştirme. 2-, 4- ve 6 yaşındakiler için tuvaletler. Brezilya yol tarifi.
“Taksi? Taksi?” şahin taksi şoförleri, her ay binlerce kişinin Venezüella topraklarından son bir kez geçtiği Santa Elena de Uairen istasyonundan geçen herkese sordu. Yaklaşık yarım saat sonra Gonzalez ailesi, her gün onlarca aile gibi Brezilya’nın Pacaraima kentinde bir taksiden inince ilk kez göçmen oldu.
Ülkede son on yılda başlayan siyasi, ekonomik ve sosyal krizden bu yana 7,2 milyondan fazla insan Venezuela’yı terk etti. Çoğu, Güney Amerika’nın İspanyolca konuşulan ülkelerine -yalnızca Kolombiya’da 2,4 milyon kişiyle- ve birçoğu da ABD ve İspanya’ya gitti.
Hedef listesinin daha aşağısında Venezuela’nın Portekizce konuşan kapı komşusu Brezilya yer alıyor.
Ancak Brezilya, kısmen uygun başvuru sahiplerine çalışma izni ve hatta devasa ülkenin uzak bölgelerine ücretsiz uçuşlar sunan beş yıllık bir program nedeniyle birçok Venezuelalı için popüler bir seçim haline geldi. Pandemi sonrası dönemde programa verilen onaylar arttı.
Çalıştığı altın madeni çevresinde şiddetli çatışmalara tanık olduktan sonra Ekim ayında göç etmeyi planlamaya başlayan Gonzalez, “Çocuklarıma esenlik vermek istiyorum” dedi.
Venezuela’da “hayat yok” dedi, çünkü aile orada kalırsa çocuklar “okumayacak, bir gelecekleri olmayacak.”
Gonzalez ailesi, Brezilya’nın, ülkedeki gıda ve ilaç kıtlığı şiddetli hale geldikten sonra sınırdan akan Venezuelalılarla mücadele ederken, ülkenin uzak kuzeyindeki Roraima eyaleti üzerindeki baskıyı hafifletmek için 2018’de başlatılan “içselleştirme” programına başvuruyor.
Program, göçmenleri, özellikle ülkenin zengin güney eyaletlerinde, daha iyi ekonomik fırsatlara sahip diğer şehirlere taşıyor. Kriz sırasında Brezilya’ya göç eden 426.000 Venezuelalıdan yaklaşık 100.000’ini aldı – 3.377 ile bu yılın Mart ayında şimdiye kadarki en yüksek aylık oran.
Gonzalez ailesi buzdolabını, vantilatörünü, mutfağını, yatağını ve diğer mobilyalarını, iç çamaşırlarını ve çocuk bezlerini spor çantalarına ve sırt çantalarına sattı ve 500 dolarla San Felix’teki topluluklarından göç yolculuğuna başladı. Programa başvurdukları Santa Elena de Uairen’e gitmek için 90 dolar ve Pacaraima’ya gitmek için 20 dolar harcadılar.
Gonzalez’in Venezuela’daki en kazançlı işlerden birine sahip olmasına, iki haftada yaklaşık 600 dolar ve bazen 1.200 dolara kadar – ülkenin aylık 5 dolarlık asgari ücretinden çok daha fazla – kazanmasına rağmen göç etmeye karar verdiler. Ancak, yetkililerle işbirliği yaptığına inanılan silahlı gruplar sayesinde maden toplulukları tehlikeli.
“Çok fazla suç var. Bir an yaşıyorsun ve bir an sonra ölüyorsun. Beni yakaladın?” Gonzalez söyledi dedi.
İçselleştirme programına kabul edilenler, belgelendirme, geçici barınma, aşı ve relokasyon uçuşları alırlar. Aynı zamanda Brezilya’nın işgücü piyasası, kanunları ve hakları hakkında dersler vermektedir.
Brezilya’nın aylık asgari ücreti şu anda 265 dolar. Geçen yılın Haziran ve Temmuz aylarında Brezilya’da yaşayan 3.529 Venezuelalıyı kapsayan 800 haneyle yapılan bir anket, bunların %76’sının iki asgari ücret kazandığını gösterdi.
Adaylar evrak teslim etmeli ve fiziksel ve mülakatlardan geçmelidir.
Bir Nisan sabahı erken saatlerde Maria Rodriguez, babası, kocası, kızı, iki oğlu, ikiz torunları ve dört akraba daha Pacaraima sınır kapısında programın adımlarını takip eden yüzlerce insan arasındaydı. Enerjik bir torunuyla güldü ama gözleri yorgunluğu ele verdi.
Şafak sökerken, göçmenler bilgi almak veya sağlamak için bekledikleri yerde sıralar oluşturuyor. Kendilerine veya yeni göçmen arkadaşlarına, yeni topluluklarına uçacakları Boa Vista’nın yaklaşık 125 mil (200 kilometre) güneyindeki bekleyen yolcu otobüslerine atlayabilecekleri söylendiğinde neşeleniyorlar.
Rodriguez’in grubu zaten Pacaraima’da altı hafta beklemişti. Kavurucu güneşten derme çatma bir çadırın altına sığınmışlar ve geceleri bir sığınakta geçirmişlerdi.
Aile, Venezuela’daki kar getirmeyen peynircilik işini bu yılın başlarında kapattı ve erkeklerin inşaatta çalışmayı planladıkları Brezilya’nın güneyindeki Paraná eyaletindeki diğer akrabalarına katılmaya karar verdi. Rodriguez, zaten orada yaşayan oğullarından birinin kısa sürede iyi iş çıkardığını söyledi.
45 yaşındaki Rodriguez, o gün için portatif tuvaletlerin temizlenmesini beklerken, “Çocukları iyi bir okulda okuyor ve bu arada diğer oğullarımın mücadele ettiğini görebiliyordum” dedi. “Yetişkinler olarak, sadece bir arepa ile bile bütün gün dayanabiliriz, ama o çocuklar varken, bir çocuğa yemek olmadığını nasıl söylersiniz?”
Venezuela, milyarlarca dolarlık petrol doları sayesinde bir zamanlar Latin Amerika’nın en müreffeh ülkelerinden biriydi, ancak kendini sosyalist olarak tanımlayan hükümetin kötü yönetimi ve ham petrol fiyatlarındaki düşüş, onu son on yılda krize sürükledi. Başkan Nicolás Maduro’yu devirmeyi amaçlayan uluslararası ekonomik yaptırımlar koşulları daha da kötüleştirdi.
Yarımkürenin başka yerlerinde, ilk ev sahibi ülkelerdeki ekonomik fırsatlar kurudukça Venezuelalılar ikinci ve hatta üçüncü göçlerini yapıyorlar. Brezilya’daki Cizvit Göçmenler ve Mülteciler Servisi’nin yöneticisi Rahip Agnaldo Pereira de Oliveira, sınırı geçerek Brezilya’ya gelenlerin çoğunun ilk kez göç ettiğini söyledi.
Pereira de Oliveira, “Onlar şimdiye kadar tutunan ve artık dayanamayan insanlar” dedi. “Venezuela’da işlerine, evlerine bağlı olarak direnen son kişiler şimdi gelsin. ‘İşim vardı ama artık yaşam koşulları yok’ diyorlar.”
Brezilya’nın içselleştirme programı, 2010’ların ortalarından sonlarına kadar, gelen Venezuelalıların hem Pacaraima hem de Boa Vista’yı içeren Roraima’daki kamu hizmetlerini zorladığı bir gerilim döneminden sonra şekillendi. Bir noktada, bir adam Venezuelalıların yaşadığı iki konutu ateşe vererek beş kişiyi yaraladı.
Brezilya’nın Paraná gibi güney eyaletleri, Venezüellalılar için zorluklardan muaf değil. Orada alışık olduklarından çok daha soğuk havaya göğüs germek zorunda kalıyorlar ve Portekizce’de akıcılık olmaması bazen resmi işler için bir engel olabiliyor, bu da bazılarının sokak satıcısı ve Uber şoförü olduğu anlamına geliyor.
Boa Vista’da barınaklar uzun süredir mevcut, ancak birçok yetişkin ve çocuk kaldırımlarda veya bir otobüs durağının dışında uyuyor. Bazıları sığınakları aşırı kalabalık ve aşırı ısınmış buluyor. Diğerleri kendilerini güvende hissetmiyor veya zorunlu erken uyanmayı sevmiyor.
Branco Nehri’nin batı yakasında, Boa Vista’nın yanında, Figuera ailesinin üyeleri yemek yapıyor, çamaşır yıkıyor, suya giriyor ya da ağaçların gölgesi altında dinleniyorlar. Saçları kumla kaplanmıştır.
On bir yaşındaki Kisberlin Figuera, babası, üvey annesi ve küçük kız kardeşi, yasal olarak Paraná’ya taşınmak için ikinci girişimlerinde bulunuyorlar. Bebeğin Venezuela, Carupano’daki geniş ailenin yakınında doğabilmesi için ilk denemelerinden vazgeçtiler.
Kisberlin biraz Portekizce öğrendi ve diğer göçmen kızlarla arkadaş oldu. Otobüs durağının dışında uyudukları yerin yakınında şakalaşıp etiket veya kart oynuyorlar. Ailesini özlediğini ancak Boa Vista’da – bir plajın yakınındaki umumi tuvaletlerde – suya erişimin evinde olduğundan daha iyi olduğunu söyledi.
Nehrin yanında otururken, Paraná’yı “parklarla, bir sürü yiyecekle, bir sürü parayla ve duş alıp içmek için bolca suyla dolu” hayal etti.
• AP yazarları Brasilia’dan Carla Bridi ve Rio de Janeiro’dan Eléonore Hughes katkıda bulundu.
Kaynak : https://www.washingtontimes.com/news/2023/may/16/brazil-sends-thousands-of-venezuelan-migrants-to-c/?utm_source=RSS_Feed&utm_medium=RSS