ABD işgalinden 20 yıl sonra genç Iraklılar umut belirtileri görüyor

BAĞDAT (AP) — Dicle Nehri boyunca kot pantolon ve spor ayakkabı giyen Iraklı genç erkekler ve kadınlar, geçtiğimiz günlerde bir akşam arkalarından güneş batarken yerel bir rapçiye neşe içinde dans ettiler. 20 yıl önceki ABD işgalini izleyen terörden uzak bir dünya.

Irak’ın başkenti hayat dolu, sakinleri sancılı bir modern tarihte nadir görülen barışçıl bir aradan keyif alıyor. Şehrin açık hava kitap pazarı alışveriş yapanlarla dolu. Varlıklı genç erkekler kas arabaları kullanırlar. Bir zamanlar bombaların düştüğü birkaç gösterişli bina parıldıyor.

Başkan George W. Bush, 20 Mart 2003’te başlatılan ABD önderliğindeki işgali Irak halkını özgürleştirme misyonu olarak adlandırdı. Çeyrek yüzyıl boyunca 20 milyon insanı korku içinde tutan bir diktatörü devirdi. Ama aynı zamanda Arap dünyasının kalbindeki birleşik devleti de kırdı. 2003 ile 2023 yılları arasında yaklaşık 300.000 Iraklı, 8.000’den fazla ABD askeri, müteahhit ve siville birlikte öldürüldü.

Bugünün nüfusunun yarısı, Saddam Hüseyin yönetimindeki hayatı hatırlayacak yaşta değil. Bağdat’tan Felluce’ye yapılan röportajlarda genç Iraklılar, Saddam’ın devrilmesinin ardından ortaya çıkan kaostan üzüntü duydular, ancak birçoğu yeni ortaya çıkan özgürlükler ve fırsatlar konusunda umutluydu.

___

Editörün notu: John Daniszewski ve Jerome Delay, 20 yıl önce ABD bombardımanı başladığında Bağdat’taydı. Irak’ın özellikle gençler için nasıl değiştiğine dair bu rapor için geri döndüler.

____

Ekim ayında göreve başlayan Cumhurbaşkanı Abdul Latif Rashid, avizeli bir resepsiyon salonunda Irak’ın geleceğinden hararetli bir şekilde bahsetti. Associated Press’e verdiği demeçte, Irak’ın savaştan zarar görmüş bir ülke olduğu algısının zamanda donup kaldığını söyledi: Irak zengin; barış geri döndü

Gençler “biraz sabırlı olursa, Irak’ta hayatın çok daha iyi olacağını düşünüyorum.”

Iraklıların çoğu o kadar iyimser değil. Konuşmalar, ABD’nin Irak’ı nasıl paramparça ettiğine dair acıyla başlıyor. Ancak daha genç Iraklılarla konuşurken, yeni bir sayfa açmaya hazır bir nesil seziliyor.

26 yaşındaki Safaa Rashid, Bağdat’ın Karada semtindeki bir kafede arkadaşlarıyla siyaset konuşan bir yazar.

İşgalden sonra Irak parçalanmış durumda, şiddet hüküm sürüyor, dedi. Bugün farklı; o ve benzer düşünen akranları özgürce çözümler hakkında konuşurlar. Gençlerin bu durumu düzeltmeye çalışacaklarını düşünüyorum.”

Noor Alhuda Saad, 26, Ph.D. aday ve siyasi aktivist, kendi neslinin yolsuzluğu kınayan, hizmet talep eden ve kapsayıcı seçimler arayan protestolara öncülük ettiğini ve daha iyi bir Irak inşa edene kadar durmayacaklarını söylüyor.

___

Patlayan duvarlar yerini reklam panolarına, restoranlara, kafelere, alışveriş merkezlerine bıraktı. 7 milyonluk nüfusuyla Bağdat, Orta Doğu’nun en büyük ikinci şehridir; sokaklar ticaretle dolu.

Kuzey ve batı Irak’ta, İslam Devleti grubunun kalıntılarıyla zaman zaman çatışmalar yaşanıyor. Irak’ın süregelen sorunlarından biri. Bir diğeri yolsuzluk; 2022’de yapılan bir denetim, eski yetkililer ve işadamlarından oluşan bir ağın 2,5 milyar dolar çaldığını ortaya çıkardı.

2019-20’de gençler yolsuzluğu ve hizmet eksikliğini protesto etti. 600 kişi hükümet güçleri ve milisler tarafından öldürüldükten sonra, parlamento daha fazla grubun iktidarı paylaşmasına izin verecek seçim değişikliklerini kabul etti.

___

Güneş, bir zamanlar Irak El Kaidesi ve daha sonra da İslam Devleti grubu için faaliyet alanı olan Anbar bölgesinin ana şehri Felluce’de parlıyor. Fırat’ın karşısındaki şehir köprüsünün kirişlerinin altında, 18 yaşındaki üç çocuk öğle yemeği için okuldan eve dönüyor.

2004 yılında bu köprü korkunç bir tabloya sahne oldu. Askeri müteahhit Blackwater’dan dört Amerikalı pusuya düşürüldü, cesetleri caddede sürüklendi ve asıldı. 18 yaşındakiler için bu, ailelerinden duydukları ve hayatlarıyla alakası olmayan bir hikaye.

Biri pilot olmak istiyor, ikisi doktor olmak istiyor. İyi notlara odaklanırlar.

Felluce apartmanlar, hastaneler, lunaparklar ve yürüyüş yollarıyla ışıl ışıl. Ancak yetkililer, süregiden bir belirsizliğin işareti olarak, Batılı muhabirlerin refakatsiz dolaşmasına izin verme konusunda temkinliydi.

Savaş yıllarını hatırlayan bir cami lideri olan Dr. Huthifa Alissawi, “Çok şey kaybettik – bütün aileleri” dedi.

Bu günlerde güvenliğin tadını çıkarıyor: “Şimdiki gibi kalırsa mükemmel.”

___

Doğu Bağdat’ta bir işçi sınıfı banliyösü olan Sadr Şehri, 1,5 milyondan fazla kişiye ev sahipliği yapıyor. Kirliliğin boğduğu bir caddede, iki arkadaşın yan yana dükkânları var. 28 yaşındaki Haider al-Saady, lastikleri tamir ediyor. 22 yaşındaki Ali al-Mummadwi kereste satıyor.

Irak cumhurbaşkanının hayatın daha iyi olacağına dair vaatleri söylendiğinde alay ediyorlar.

Al-Saady, “Hepsi laf,” dedi.

Arkadaşı aynı fikirde: “Saddam bir diktatördü ama insanlar daha iyi, barış içinde yaşıyordu.”

___

Khalifa OG, hayatın zorlukları hakkında rap yapıyor ve otoriteyi hicvediyor, ancak bariz bir şekilde politik değil. Dicle’nin yanında söylediği bir şarkı, yeni Irak’ta zenginlik veya bağlantılar aracılığıyla güç kullanan “şeyhler” ile dalga geçiyor.

24 yaşındaki Abdullah Rubaie heyecanını zar zor zaptedebildi. Bu tür partiler için “Barış kesinlikle kolaylaştırır” dedi. 30 yaşındaki üvey kardeşi Ahmed Rubaie kabul etti.

Ahmed Rubaie, “Çok fazla acı çektik… durmalıydı” dedi. Bu gençler mezhep düşmanlığının geçmişte kaldığını söylüyor. Seslerini duyurmaktan çekinmiyorlar.

___

18 yaşındaki Muhammed Zuad Khaman, Bağdat’ın fakir bir mahallesinde ailesinin kafesinde çalışıyor. Milislerin spor kariyerinin önünde bir engel olarak iktidarda kalmasına kızıyor. Khaman bir futbolcu, ancak Bağdat’ın amatör kulüplerinde oynayamayacağını söylüyor – milis bağlantılı çetelerle hiçbir “işi” yok.

“Keşke Londra’ya gidebilseydim, farklı bir hayatım olurdu.”

Yeni Irak, 38 yaşındaki Muammel Sharba gibi eğitimli genç Iraklılar için daha fazla umut vaat ediyor.

Bir zamanlar şiddetin parçaladığı Bakuba’da Orta Teknik Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Sharba, doktorasını kazanmak için Irak’tan Macaristan’a gitti. Irak bursuyla. Geçen yıl üniversitesine olan yükümlülüklerini yerine getirmeyi ve ardından Macaristan’a geri dönmeyi planlayarak geri döndü.

Sharba, Macaristan’da motorcu oldu ama tutkusunu evinde sürdürebileceğini asla düşünmedi. Şimdi, bir bisiklet topluluğu buldu. Daha iyi teknoloji ve daha az bürokrasi de fark ediyor.

Bu yüzden kalmayı planlıyor.

“Avrupa ülkelerinin her zaman şimdi oldukları gibi olduğunu düşünmüyorum” dedi. Bu basamaklardan bizim de geçmemiz gerektiğine inanıyorum” dedi.

Telif Hakkı © 2023 The Washington Times, LLC.